หน้าหนังสือทั้งหมด

การตื่นรู้ในพระพุทธศาสนา
49
การตื่นรู้ในพระพุทธศาสนา
ลักษณะของการเป็นผู้ตื่นอยู่นั้นก็คือไม่ให้พระภิกษุเห็นแก่การนอน แต่ให้ใช้เวลาไปกับการทำสมาธิ ภาวนา ชำระจิตของตนให้ผ่องใสอยู่เสมอ โดยเฉพาะในช่วงกลางคืน พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงการ แบ่งเวลาทำภาวนาไว้อ
ข้อความนี้กล่าวถึงลักษณะของการเป็นผู้ตื่นในพระพุทธศาสนา โดยชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการทำสมาธิและการไม่เห็นแก่การนอนเพื่อทำให้จิตใจผ่องใส พร้อมทั้งนำเสนอเรื่องของพระกาติยานเถระที่ประสบความสำเร็จในการค
การปฏิบัติเพื่อการหยุดใจและความก้าวหน้าในธรรม
54
การปฏิบัติเพื่อการหยุดใจและความก้าวหน้าในธรรม
ดังนั้น หากพระภิกษุละเลยต่อการอยู่ในเสนาสนะอันสงัด ก็ย่อมหมายถึง การปิดโอกาสในการ ใช้เวลาเพื่อพิจารณาตนเอง หรือเพื่อทบทวนข้อวัตรปฏิบัติว่าบกพร่อง หรือสมบูรณ์แค่ไหน มีความก้าวหน้า หรือถอยหลังไปอย่างไร
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของการมีเสนาสนะสงัดสำหรับพระภิกษุในการพิจารณาตนเองและทบทวนข้อวัตรปฏิบัติ ทั้งยังนำเสนอ 6 ขั้นตอนที่ช่วยให้ใจหยุดนิ่งและเกิดปัญญา การฝึกตามลำดับนี้ส่งผลต่อการพัฒนาจิตและการบรร
การควบคุมใจและโภชนาการในพระพุทธศาสนา
55
การควบคุมใจและโภชนาการในพระพุทธศาสนา
และชื่อว่าเป็นเครื่องผูกมัดสัตวโลกไว้” เพราะกามคุณ คือ รูป เสียง กลิ่น รส และ สัมผัสทางกายที่น่า พอใจ จะคอยดึงดูดใจให้ซัดส่าย ไม่หยุดนิ่ง ไหลออกไปติดอยู่กับกามคุณนั้นๆ การคุ้มครองทวารในอินทรีย์ทั้งหลา
บทความนี้พูดถึงวิธีการควบคุมอารมณ์ของใจไม่ให้ไปติดอยู่กับกามคุณและการบริโภคอาหารอย่างมีประมาณ โดยยกตัวอย่างจากคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าและพระสารีบุตรในการเลือกสิ่งที่จะบริโภค เพื่อสุขภาพร่างกายที่ดี
ความเคารพในการศึกษาในสมัยพุทธกาล
75
ความเคารพในการศึกษาในสมัยพุทธกาล
ในสมัยพุทธกาลมีตัวอย่างที่แสดงให้เห็นถึงความเคารพในการศึกษา เรื่องมีอยู่ว่า ในสมัยหนึ่ง พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสรรเสริญและแสดงประโยชน์ของการเรียนพระวินัย นอกจาก นั้นยังทรงสรรเสริญพระอุบาลีในฐานะที่ท่าน
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของการเคารพในการศึกษาในสมัยพุทธกาล โดยเฉพาะการเรียนพระวินัยที่พระอุบาลีสอนให้แก่พระเถระและนักเรียน ซึ่งแสดงถึงความเคารพซึ่งกันและกันระหว่างครูและนักเรียน ที่พระสัมมาสัมพุทธเจ
ความสำคัญของอัตถัญญูในพระพุทธศาสนา
85
ความสำคัญของอัตถัญญูในพระพุทธศาสนา
ศึกษาไป ฝึกปฏิบัติไป ภายใต้การดูแลของครูบาอาจารย์ ด้วยวิธีเช่นนี้ การเป็นธัมมัญญู อัตถัญญูก็จะมี ความสมบูรณ์เข้มข้นมากขึ้นไปตามลำดับ 4.4 ความสำคัญของอัตถัญญู 4.4.1 นัยของพุทธภาษิตสำคัญอย่างไร ภายหลังจ
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของอัตถัญญูและการศึกษาในพระพุทธศาสนา โดยเสนอว่า การฝึกปฏิบัติใต้การดูแลของครูบาอาจารย์จะทำให้เกิดความเข้มข้นในอัตถัญญู รวมถึงการเน้นให้เห็นถึงนัยความหมายลึกซึ้งของพระธรรมและก
ศรัทธาในพระพุทธศาสนาและการบรรลุธรรม
107
ศรัทธาในพระพุทธศาสนาและการบรรลุธรรม
3) เมื่อนำคำสอนของพระองค์มาปฏิบัติแล้วได้ผลดีจริง คือ ปฏิบัติแล้วสามารถหมดกิเลสตาม พระองค์ไปได้จริง ในบรรดาศรัทธาทั้ง 4 ตถาคตโพธิสัทธามีความสำคัญที่สุด เพราะความเชื่ออื่นๆ นั้น อาศัยความ เชื่อในปัญญาต
เนื้อหาเน้นความสำคัญของศรัทธาในพระพุทธศาสนาและตัวอย่างผ่านชีวิตของพระสารีบุตรเถระ ซึ่งเป็นการสอนให้ทุกคนเข้าใจว่าศรัทธานั้นเป็นต้นทางการทำความดี การบรรลุธรรมต้องเริ่มจากความเชื่อในพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
บทที่ 6 ขั้นตอนที่ 4 มัตตัญญู
127
บทที่ 6 ขั้นตอนที่ 4 มัตตัญญู
บทที่ 6 ขั้นตอนที่ 4 มัตตัญญู จากการศึกษาในบทที่ผ่านมา ตั้งแต่ความเป็น ธัมมัญญู อัตถัญญู และอัตตัญญู ทำให้เราพอจะ มองเห็นภาพวิธีการฝึกอบรมในพระพุทธศาสนาอย่างเป็นขั้นตอนได้ชัดเจนว่าพระภิกษุจะต้องเริ่มต
บทนี้กล่าวถึงขั้นตอนที่ 4 ในการฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา โดยเน้นที่คำว่า 'มัตตัญญู' ซึ่งหมายถึงการรู้จักประมาณในการรับสิ่งต่างๆ เช่น จีวรและบิณฑบาต ทั้งนี้ พระภิกษุควรเริ่มต้นการฝึกจากการศึกษาคำสอนและรู้จ
การบริโภคและที่อยู่อาศัยของภิกษุในพระพุทธศาสนา
133
การบริโภคและที่อยู่อาศัยของภิกษุในพระพุทธศาสนา
บิณฑบาต (อาหาร) สำหรับเรื่องการบริโภคอาหาร ท่านพระสารีบุตรเถระ พระอัครสาวกเบื้องขวา ผู้มีปัญญาเลิศกว่า ภิกษุใด ได้ให้แนวทางในการบริโภคอาหารไว้ว่า “ภิกษุเมื่อบริโภคอาหาร จะเป็นของสดหรือของแห้งก็ตาม ไม่
การบริโภคอาหารของภิกษุในพระพุทธศาสนานั้นมีแนวทางที่ชัดเจน เพื่อความสบายของร่างกายและการปฏิบัติธรรม โดยท่านพระสารีบุตรได้แนะนำให้บริโภคอาหารในปริมาณที่พอเหมาะและหยุดเมื่อรู้สึกอิ่มซึ่งควรจะดื่มน้ำต่อ เ
การพิจารณาความตายในพระพุทธศาสนา
159
การพิจารณาความตายในพระพุทธศาสนา
3. โลกไม่มีอะไรเป็นของตน จำต้องละทิ้งสิ่งทั้งปวงไป หมายถึง ทรัพย์สินเงินทอง ความสุขทั้ง หลายในทางโลกนี้ เมื่อตายไปแล้วก็เอาติดตัวไปไม่ได้สักอย่างเดียว 4. โลกพร่องอยู่เป็นนิตย์ ไม่รู้จักอิ่ม เป็นทาสแห่
เนื้อหานี้พูดถึงความจริงของชีวิตที่ไม่สามารถพาอะไรไปได้เมื่อจากโลก และการมีความต้องการตลอดเวลา การรู้จักพิจารณาถึงความตายช่วยกระตุ้นให้คนทำความดีตามที่พระพุทธเจ้าได้สอน. พระองค์ให้เราระลึกถึงความตายทั
การฝึกสมาธิภาวนาและการหลีกเร้นในพระพุทธศาสนา
165
การฝึกสมาธิภาวนาและการหลีกเร้นในพระพุทธศาสนา
3. ฝึกผ่านปัจจัย 4 ซึ่งถือว่าเป็นอุปกรณ์การฝึกที่ช่วยสร้างนิสัยดีๆ ให้เกิดขึ้น นิสัยเหล่านี้ จะเป็น เครื่องสนับสนุนให้พระภิกษุได้ฝึกฝนตนเอง จนมีคุณธรรมก้าวหน้าได้ดียิ่งๆ ขึ้นไป จากการฝึกเหล่านั้น นอกจ
บทความนี้กล่าวถึงการฝึกสมาธิภาวนาและการหลีกเร้นซึ่งเป็นวิธีการสำคัญในการพัฒนาจิตใจของพระภิกษุ โดยการฝึกสมาธิจะช่วยให้เกิดความละเอียดรอบคอบและคุณธรรมที่ดี และสามารถลดละกิเลสต่างๆ ได้ ผ่านวิธีการตั้งใจใ
แนวทางการเรียนรู้ธรรมะตามคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
168
แนวทางการเรียนรู้ธรรมะตามคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
ทำ เหมือนกับที่ท่านพระหาริตเถระให้โอวาทกับพระภิกษุว่า “ผู้ใดมุ่งจะทำงานที่ควรทำก่อนไพล่ไปทำในภายหลัง ผู้นั้นย่อมพลาดจาก ฐานะ อันนำมาซึ่งความสุข และย่อมเดือดร้อนในภายหลัง งานใดควรทำ ก็พึงพูดถึงแต่งานนั
ในการเรียนรู้ธรรมะนั้น การฟังจากครูบาอาจารย์เป็นสิ่งสำคัญ พระภิกษุต้องมีศรัทธา เข้าใกล้ครู สอบถาม และฟังธรรม เพื่อที่จะพิจารณาและปฏิบัติตามหลักคำสอนที่ถูกต้อง การปฏิบัติตามแนวทางเหล่านี้จะนำไปสู่ความเ
การเผยแผ่พระพุทธศาสนาในแคว้นมคธ
183
การเผยแผ่พระพุทธศาสนาในแคว้นมคธ
เพราะเมื่อพระเจ้าพิมพิสารผู้เป็นกษัตริย์ยอมรับนับถือใคร พราหมณ์ คหบดีชาวเมืองก็ย่อมยอมรับ นับถือตามไปด้วย และในเช้าวันถัดมา ชาวเมืองจำนวนมากที่ได้ทราบข่าว ต่างเดินทางเข้าไปทำบุญและ ฟังธรรมในวัดเวฬุวัน
เนื้อหาได้อธิบายถึงการเผยแผ่พระพุทธศาสนาในแคว้นมคธที่เริ่มเมื่อพระเจ้าพิมพิสารยอมรับศาสนา ทำให้ชาวเมืองเดินทางมาทำบุญและฟังธรรม ตามมาด้วยการมีส่วนร่วมของพราหมณ์พาวรีและศิษย์ผู้ใหญ่ที่บรรลุธรรม รวมถึงก
ความถือดีในสังคมตามพระสูตร
186
ความถือดีในสังคมตามพระสูตร
จากพระสูตรดังกล่าวข้างต้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสถึงความแตกต่างของกลุ่มบุคคลต่างๆ ไว้ ทั้งในเรื่องของความปรารถนา รสนิยม ความมั่นใจ ความต้องการ รวมทั้งการมีเป้าหมายที่ต่างกัน ซึ่ง ความต่างกันเหล่านี
บทความนี้กล่าวถึงความแตกต่างของกลุ่มบุคคลในสังคมตามที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสไว้ เช่น ความถือดีของกษัตริย์ ที่มีทิฏฐิมานะ ซึ่งมีผลต่อการปกครองและความสัมพันธ์ระหว่างชนชั้นต่างๆ เรื่องราวต่างๆ เช่น พ
วิธีการวางตัวกับบุคคลทั้ง 4 กลุ่ม
191
วิธีการวางตัวกับบุคคลทั้ง 4 กลุ่ม
8.6 วิธีการวางตัวกับบุคคลทั้ง 4 กลุ่ม 8.6.1 วางตัวอย่างไรให้เหมาะสม พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสถึงการวางตัวกับกลุ่มคนทั้ง 4 กลุ่ม ไว้ 5 ลักษณะ คือ การเข้าไปหา การยืน การกระทำ การนั่ง และการนิ่ง ในอาการทั้
เนื้อหาเกี่ยวกับการวางตัวของพระภิกษุต่อกลุ่มคน 4 กลุ่ม โดยอธิบายถึง 5 ลักษณะการกระทำที่เหมาะสม ได้แก่ การเข้าไปหา การยืน การกระทำ การนั่ง และการนิ่ง โดยยกตัวอย่างจากการบิณฑบาตของพระภิกษุซึ่งต้องเข้าไป
การปฏิบัติตนในพระพุทธศาสนา
193
การปฏิบัติตนในพระพุทธศาสนา
6. เมื่อมีของประณีต ก็ให้ของเศร้าหมอง 7. ให้โดยไม่เคารพ ไม่ให้โดยความเคารพ 8. ไม่นั่งใกล้เพื่อฟังธรรม 9. เมื่อกล่าวธรรมอยู่เขาก็ไม่ยินดี แต่หากมีลักษณะตรงกันข้าม ก็ทรงแนะนำให้เข้าไป เมื่อเข้าไปแล้ว ยั
เนื้อหานี้นำเสนอแนวทางการปฏิบัติตนที่เหมาะสมในพระพุทธศาสนา เน้นการใช้กิริยาวาจาในการอยู่ร่วมกับผู้อื่นอย่างเคารพ และเคล็ดลับในการแสดงออกในสถานการณ์ต่างๆ เช่น การยืน การนั่ง การพูด รวมถึงข้อห้ามที่ควรห
การกระทำที่เหมาะสมและการนั่งตามหลักในพระพุทธศาสนา
194
การกระทำที่เหมาะสมและการนั่งตามหลักในพระพุทธศาสนา
3. “ทำ” ประการถัดมา พระองค์ตรัสว่า “พึงทำอย่างนี้” ซึ่งการกระทำนั้น จะขึ้นอยู่กับสถานการณ์ ซึ่งอาจแตกต่างกันไป แต่ถึงอย่างไรการจะทำอะไรหรือไม่ทำอะไรก็เป็นสิ่งสำคัญดังตัวอย่างเรื่องของสามเณร นิโครธที่ท
ในพระพุทธศาสนา การกระทำที่เหมาะสมขึ้นอยู่กับสถานการณ์ ตัวอย่างจากสามเณรนิโครธที่ทำให้พระเจ้าอโศกเกิดความเลื่อมใส และเป็นผลให้พระพุทธศาสนาเจริญรุ่งเรือง สามเณรนิโครธมีอาการงดงาม จนทำให้พระราชานิมนต์มาใ
ความเข้าใจธรรมชาติของผู้ฟังในพระธรรม
202
ความเข้าใจธรรมชาติของผู้ฟังในพระธรรม
ความรู้คำแนะนำตามธรรมชาติของผู้ฟังว่าสนใจในเรื่องใดได้อย่างเหมาะสมรวมถึงมีเกณฑ์ในการเลือกธรรมะ สำหรับสนทนาตามธรรมชาติผู้ฟัง เป็นต้น พระภิกษุผู้มีความเข้าใจธรรมชาติของผู้ฟังแต่ละประเภท ย่อมจะเข้าใจในอั
บทความนี้กล่าวถึงความรู้และคำแนะนำในการเข้าใจธรรมชาติของผู้ฟัง ซึ่งเป็นกุญแจสำคัญในการสนทนาธรรมกับพระภิกษุผู้มีความเข้าใจธรรมชาติของผู้ฟัง พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงให้เห็นถึงประเภทของผู้ฟังที่มีความแ
อาทิตตปริยายสูตร และการเลือกธรรมะ
212
อาทิตตปริยายสูตร และการเลือกธรรมะ
อาทิตตปริยายสูตร อันกล่าวถึงสิ่งของร้อนเช่นกันกับไฟว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สิ่งทั้งปวงเป็นของร้อน ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็สิ่ง ทั้งปวงเป็นของร้อน คืออะไร คือ จักษุ รูป จักษุวิญญาณ จักษุสัมผัส เป็น ของร้
อาทิตตปริยายสูตรอธิบายถึงความร้อนในสิ่งทั้งปวงรวมถึงสุขเวทนาและทุกขเวทนาที่เกิดจากจักษุสัมผัส อย่างไรก็ตาม ในการแสดงธรรม พระภิกษุควรทราบภูมิหลังของผู้ฟังเพื่อปรับเนื้อหาให้เหมาะสมกับผู้ฟัง เนื้อหาแห่ง
การฝึกอบรมจิตใจผ่านข้อธรรมของพระราหุล
213
การฝึกอบรมจิตใจผ่านข้อธรรมของพระราหุล
เมื่อสามเณรราหุลอยู่ในวัยหนุ่ม สิ่งที่น่าระวังคือกามราคะ ขณะบิณฑบาตในยามเช้าตามพระ สัมมาสัมพุทธเจ้าไป พระพุทธองค์ก็ตรัสสอนให้รู้จักสำรวมระมัดระวังใจของตนสอนให้มองทุกสิ่งไปตามสภาพ ความเป็นจริง ดังที่ปร
เมื่อสามเณรราหุลในวัยหนุ่มได้ศึกษาและฝึกอบรมตามคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ท่านเริ่มตระหนักถึงความไม่เที่ยงของรูปและขันธ์ทั้งห้า รวมถึงความเจ็บปวดจากสิ่งที่ไม่เที่ยง ท่านได้รับการสอนให้รู้จักสำรวมระมั
วิธีการแสดงธรรมตามแบบฉบับพระพุทธเจ้า
214
วิธีการแสดงธรรมตามแบบฉบับพระพุทธเจ้า
9.4 วิธีการแสดงธรรม พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นต้นแบบที่ดีของการเป็นกัลยาณมิตรให้แก่ชาวโลก ทรงแนะนำแสดง ธรรมได้อย่างงดงาม ทั้งเบื้องต้น ท่ามกลาง และเบื้องปลาย เป็นแบบอย่างที่พระภิกษุผู้เป็นพุทธบุตรควร จะด
บทเรียนเกี่ยวกับวิธีการแสดงธรรมตามพระบรมศาสดาที่เรียกร้องความพร้อมทั้งทางจิตใจและความรู้ของผู้สอน โดยเน้นความสำคัญของการเตรียมตัว การแสดงธรรมด้วยความเคารพ และไม่มองข้ามความสำคัญในการปรับเนื้อหาให้เหมา